PlukN begint steeds meer bekendheid te krijgen nu het voedselbos vordert en wij het afgelopen jaar vele malen in de media zijn geweest. Wij merken dat de varkens enorm geliefd zijn, zowel op socials als bij de vele bezoekers. Helaas merken wij ook dat er onduidelijkheid is over onze visie. Tijd om een blog te schrijven waar wij nu precies voor staan.
Verandering, maar hoe?
Wij kijken verder dan het voedsellandschap. We zien dat problemen binnen het voedsellandschap ook in vele andere facetten van onze maatschappij een rol spelen. Dat er verandering op zowat alle fronten moet komen, is duidelijk voelbaar. Je merkt dit in vele lagen binnen onze maatschappij. Maar wat en hoe precies? Iedereen heeft wel ergens ideeën over. Met zoveel mensen en ideeën is een heldere richting helaas ver te zoeken. Helaas merk je dat overal om je heen. De grootschaligheid in ons leven creëert afstand. Niet alleen van de methodes om voedsel te produceren, maar overal om ons heen. Wat aan onze aandacht ontglipt of verder van ons af staat daar worden we ongevoeliger voor. Zo wordt een goed dialoog hierover ook steeds lastiger. Vanuit sociale media hebben we helaas meermaals uit de hand gelopen conversaties zien gebeuren, gevoerd uit persoonlijke idealen. Gelukkig merken wij al wandelend door het Westpark, waar we dagelijks vele mensen spreken, dat de gesprekken niet altijd zo hard hoeven te zijn. Ook niet wanneer je samen niet geheel op één lijn zit.
Onze visie, onze mantra
Geregeld krijgen wij de vraag wat er met de varkens gaat gebeuren nadat het ploegwerk erop zit. Daar hebben wij vanaf het begin open en eerlijk op geantwoord. Ook via overige communicaties is het nooit de bedoeling geweest niet transparant te zijn. Natuurlijk merken we dat niet iedereen dit een fijn idee vindt. Toen ruim een jaar geleden bekend werd dat we mochten starten in het Westpark (o.a. in een radio-interview en een door Sikkom gepubliceerd artikel) kwam er naast veel enthousiaste reacties ook verontwaardiging. Het nieuws omvatte ook onze plannen met de varkens en dat zorgde voor vraagtekens: Hoe kun je deze lieve dieren, die jullie helpen, dood maken? Dat is toch niet natuurlijk of duurzaam?
Wellicht moeten we dan even uitzoomen om onze visie hierin wat te verhelderen.
Ons mantra, diversiteit leidt tot stabiliteit, geldt niet alleen voor ons voedselbos. Nergens geldt één en dezelfde wijsheid. Diverse stromingen en methodes zullen moeten co-existen. In harmonie en balans op dezelfde wijze als de natuur ons laat zien. Daarin kunnen we niet alleen maar gaan çherry picken’ aan de voor ons leuke kant van de natuur en doen alsof die andere zijde niet bestaat. Want dan ontken je ons inziens een groot deel er van. Zo’n verstandhouding lijkt ons niet duurzaam (voor de geest).
Huidige voedselindustrie
Laten we eens iets benoemen waarin we hopen dat de meeste mensen die ons volgen het wel eens zijn. Er zijn vele misstanden in de manier waarop (grotendeels) ons voedsel wordt geproduceerd, getransporteerd en verwerkt. Er werken vele prikkels waardoor deze manieren van doen behouden blijven en zelfs worden vergroot.
Juiste, gezonde en duurzame keuzes maken, voor zowel consument als producent is in deze wereld knap lastig.Dit geldt eigenlijk voor de gehele grootschalige voedselketen. Dus niet alleen voor de dierlijke maar ook de plantaardige landbouw. Al speelt de rol van dierlijk voedsel uiteraard wel een grotere rol hierin.
Dat we richting een meer plantaardig voedsellandschap moeten, is voor ons absoluut duidelijk. Dat de huidige druk op het milieu, biodiversiteit en het klimaat, waarin onze voedselbehoefte een grote rol speelt, groot is mag ook duidelijk zijn..
Kringlooplandbouw
“Is vlees eten nou wel of niet duurzaam?” Zo simpel ligt dat niet. Daar waar de grond gecultiveerd wordt, kan de natuur geen vrij spel krijgen. Wanneer we vanuit een duurzaam oogpunt kijken naar benodigd landbouw oppervlak en efficiënt omgaan met alle nutriënten zouden we moeten kijken naar kringlooplandbouw. Aangezien daar waar je gesloten kringlopen maakt, je een écht duurzaam systeem krijgt.
Vanuit dat oogpunt is 100% plantaardig voedsel produceren minder duurzaam. Minder dan een landbouw systeem dat als hoofddoel heeft om plantaardig voedsel te produceren en dieren alleen om de hoek komen om de bepaalde kringlopen sluitend te maken.
Dit betekent dus een radicaal andere manier van voedselproductie dan hoe we er nu voor staan. Waarbij er legio hectares natuur moet wijken voor het produceren van voedsel voor dieren. Uitsluitend dieren is daarin zeker niet noodzakelijk en naar onze opinie wellicht zelfs onverstandig.
Dus vanuit duurzaamheid perspectief hoef je dierlijk voedsel niet volledig uit te sluiten. Sterker nog het kan dus beter zijn om wel dieren in het systeem toe te voegen.
Zielig?
“Maar het toch zielig om dieren dood te maken, geef ze een natuurlijk bestaan!” Dit is een veelgehoord argument. Onze kijk hierop is dat we als mensheid een enorme afstand hebben gecreëerd met de natuurlijke wereld. Door alles te cultiveren en wonen in dorpen of steden waarin alles door ons wordt gecontroleerd vergeten we soms de realiteit van de natuur om ons heen. Daarmee hebben we een onhoudbare en dus niet duurzame relatie gecreëerd door een poging ons los te koppelen van datgene wat ons bestaansrecht geeft. In de hedendaagse maatschappij is de natuur de plek waar je even kan ontsnappen uit de dagelijkse hectiek, een plek om tot rust te komen, genieten, mooie instagram waardige plaatjes te schieten. Gelukkig kan dit alles ook in die, o zo prachtige natuur. Maar de natuur, het leven, zit vol met tegenstrijdigheden. Want deze prachtige natuur is ook ontzettend hard, die mooie natuur is ook wreed en kil, leven is ook dood gaan. In onze ‘kunstmatige gecreëerde werkelijkheid’ is voor die keerzijde eigenlijk liever geen plaats.
Onze ogen sluiten en de andere kant opkijken maakt deze realiteit niet minder werkelijk. Wij als mensen moeten met ons bewustzijn leven. Hierdoor kunnen we intens genieten van al het pracht maar worden we ook, soms keihard, geconfronteerd met de andere zijde van het leven. Waar en wanneer mag deze minder fijne zijde van het leven wel bestaan? Zolang het onttrokken is uit het zicht? Zolang wij er zelf maar niet ‘actief’ aan meedoen. Want zelfs als we onszelf hierin passief opstellen door niet actief dieren te doden, sterven er dieren door ons zijn.
Een natuurlijk bestaan
Om terug te komen op wat is een natuurlijk bestaan. Hoe werkt de natuur? Daarvoor kunnen we kijken naar hoeveel nakomelingen organismes krijgen en met welke reden? Deze brengen een veelvoud aan nakomelingen zodat er altijd wel een paar overleven. Wij mensen zijn dit natuurlijke principe, wellicht helaas, wat voorbij geschoten. Maar in het dieren- (en planten) rijk geldt dit principe nog altijd. Zo af en toe krijgen we de opmerking dat het zo zielig is om een varken na nog geen twee jaar dood te maken. In de natuur kunnen ze namelijk vele jaren ouder worden. Dat klopt inderdaad maar met de nadruk op kan. En doodgaan in de natuur is alles behalve een pretje. Sterven door predatie is al niet fijn, maar het is tenminste relatief snel. Veelal zoekt de natuur de grenzen op van wat mogelijk is qua habitat. Waarin gebrek aan voedsel en ruimte naast de hiervoor genoemde predatie de hoofdredenen zijn waarom niet alle nakomelingen het zullen redden. En een hongerdood is nou niet bepaald een pretje. Habitat afnemen van de natuur betekent voor het leven eerder tegen de grens aanlopen en dus meer sterfte. Al vindt dit uiteindelijk ook zijn nieuwe balans. Maar dit geldt dus ook voor die plantaardige akker.
Daaruit volgen een aantal oprechte vragen vanuit onze kant. Waarom mogen wij als mens niet participeren in de werkelijkheid van de natuur? Moeten wij onszelf (nog verder) loskoppelen van de natuur? Waarom zou ons bewustzijn onszelf buitensluiten van de mogelijkheid om dit onderdeel van de natuur ook toe te passen? Zeggen we dat wij moreel beter zijn en weten dan de natuur zelf? Dieren mogen doden want dat is de natuur. Maar zouden wij het gedrag moreel verwerpen zodra deze bewust zou handelen?
Dus waar wij voor staan? Wellicht vooral voor een wereld waarin we elkaar en de natuurlijke omgeving waarmee we onlosmakelijk zijn verbonden weer terugvinden. En een balans vinden voor onszelf en de natuurlijke wereld om ons heen.
Foto credits: Anouk Mos Fotografie – www.anoukmos.nl
